Jama ustna to pierwszy odcinek przewodu pokarmowego. Znajdują się w niej m.in. język, podniebienie, ślinianki oraz zęby. Te ostatnie pełnią ważną funkcję – rozdrabniają pokarm, dzięki czemu żołądek może go lepiej strawić. To, ile zębów ma człowiek może mieć zatem dobry lub negatywny wpływ na układ trawienny. Jeżeli masz braki w uzębieniu, tym samym źle rozgryzasz jedzenie, żołądek dłużej je trawi, a ty w międzyczasie możesz nabawić się niestrawności. Za co jeszcze odpowiedzialne są zęby? Dowiedz się z artykułu!
Ile zębów ma człowiek – dlaczego czasem jest ich mniej, a czasem więcej?
Dorosły człowiek, który ma pełne uzębienie, powinien doliczyć się 32 zębów. Dzielą się one na:
- 8 siekaczy;
- 4 kły;
- 8 zębów przedtrzonowych;
- 12 zębów trzonowych (w tym 4 zęby trzonowe zwane ósemkami lub zębami mądrości).
Budowa zęba
Budowa zęba (anatomiczna) składa się z:
- korony – widocznej część zęba;
- korzeni – schowanych w zębodole;
- szyjki zębowej – umieszczonej pomiędzy koroną a korzeniem.
Na budowę histologiczną zębów człowieka składają się:
- szkliwo – bardzo twarda, zewnętrzna tkanka korony;
- zębina – tkanka miększa od szkliwa, często rozwija się w niej próchnica;
- miazga – jama wypełniona komórkami, naczyniami krwionośnymi i nerwami;
- cement korzeniowy – twarda tkanka pokrywająca korzeń zęba.
Pełne uzębienie u zdrowego człowieka kształtuje się ok. 13 roku życia. Między 18. a 23. rokiem życia u niektórych osób wyrastają jeszcze dodatkowo cztery zęby mądrości, co daje w sumie 32 zęby stałe. Umieszczone są one symetrycznie, czyli po tyle samo w szczęce górnej i szczęce dolnej – w zależności, czy wliczamy zęby mądrości, czy nie, jest to po 14 lub po 16 zębów w każdym z łuków zębowych.
Mleczaki – ile zębów ma dziecko?
Zalążki zębów, zarówno mlecznych, jak i stałych, powstają już w okresie płodowym. Mleczaki wyrzynają się między 4. a 8. miesiącem życia niemowlęcia, czego objawem jest nadmierna praca ślinianek oraz ból połączony ze swędzeniem dziąseł. Jeżeli proces wyrzynania zachodzi prawidłowo, to ok. 3. roku życia dziecko powinno mieć 20 zębów mlecznych: 10 w żuchwie i 10 w szczęce. Wśród nich znajdziemy: 8 siekaczy, 4 kły i 8 trzonowców.
Funkcje zębów
Przodkowie homo sapiens mogli się pochwalić dodatkowymi trzonowcami, którymi przeżuwali surowe i ciężkie do pogryzienia mięso. W toku ewolucji dziewiątki i dziesiątki zanikły i obecnie uzębienie człowieka liczy 28 lub 32 zęby. Mleczaki wypierane są przez zęby stałe między 6. a 7. rokiem życia dziecka. Rozwój stałego uzębienia przebiega stopniowo i zaczyna się od wzrastania jedynek, przez siekacze boczne, kły, zęby przedtrzonowe (czwórki), piątki, szóstki i siódemki. Zęby odpowiadają przede wszystkim za przeżuwanie pokarmu. Każdy z nich ma inną funkcję:
- siekacze – występują w przednim odcinku żuchwy i szczęki, odpowiadają za odgryzanie kęsów jedzenia;
- kły – znajdują się za siekaczami, ich rola polega na chwytaniu, przytrzymywaniu i rozrywaniu pokarmu;
- zęby trzonowe – znajdują się na końcu szczęki i odpowiadają za miażdżenie oraz rozcieranie jedzenia.
Zęby bez zawiązka – co to oznacza?
U niektórych osób może wystąpić sytuacja, że ząb nie ma zawiązka. Dzieje się tak najczęściej w przypadku przedtrzonowców lub górnych dwójek. W praktyce wygląda to tak, że u dorosłych osób mogą pozostać przetrwałe zęby mleczne. Stomatolog bardzo szybko to dostrzeże, bowiem mleczaki różnią się od zębów stałych kształtem. Jeżeli jednak mleczak wypadnie, w miejsce po nim nie wyrośnie stały ząb. W takich sytuacjach konieczna jest wizyta u ortodonty, który zaproponuje leczenie, tak aby zminimalizować ryzyko wystąpienia nieestetycznych szpar.
Czym jest hiperdoncja?
Odwrotną do wyżej opisanej sytuacji jest hiperdoncja. Jest to sytuacja, kiedy w jamie ustnej pojawiają się „nadliczbowe” zęby. Dodatkowe zęby stałe mają kształt stożka i umiejscowione są przedniej części szczęki. Nie jest znana przyczyna tego schorzenia, ale wiele wskazuje, że wynika ona z uwarunkowań genetycznych. Hiperdoncja przyczynia się do wystąpienia poważnych wad zgryzu oraz utrudnia dbanie o właściwą higienę jamy ustnej.
Wiesz już, ile zębów ma człowiek i od czego to zależy. Jeżeli będziesz pamiętać o regularnych wizytach w gabinecie stomatologicznym i codziennym dbaniu o zęby, unikniesz wielu przykrych problemów. Pamiętaj, że liczba zębów zmienia się na niekorzyść głównie na skutek zaniedbań higienizacyjnych.
Może Cię także zainteresować:
- Rodzaje zębów. Jaką funkcję pełnią poszczególne zęby człowieka?
- Nazwy zębów stałych w jamie ustnej oraz ich budowa. Co warto wiedzieć o przyzębiu? Jakie są rodzaje zębów człowieka?
- Budowa zęba – jak zbudowany jest ząb? Poznaj jego budowę anatomiczną i dowiedz się, z czego składa się ząb
- Ile korzeni ma ząb 6 górna? Poradnik dla pacjentów
- Ile jest zębów mądrości? Jak i kiedy rosną ósemki?
- Siekacze, a może trzonowce, które zęby są najważniejsze w szczęce i jak wygląda budowa zębów
- Jama ustna – budowa i podstawowe funkcje. Poznaj choroby jamy ustnej oraz sposoby na ich unikanie
