tyłozgryz

Rozpoznanie i leczenie tyłozgryzu u dorosłych i dzieci. Jak radzić sobie z wadami zgryzu?

Anna Wiktor
Tyłozgryz to wada zgryzu, której skutki mają zasięg dużo szerszy niż tylko estetyczny. Nieleczony może powodować poważne problemy. Dowiedz się, w jaki sposób na niego zareagować. Czym jest tyłozgryz i na czym dokładnie polega?

Wady zgryzu mogą dotknąć każdego, a ich przyczyny nie zawsze są jednoznaczne. Najczęściej objawiają się u dzieci i młodzieży w wieku od 7. do 18. roku życia. Po wykryciu wady powinno się jak najszybciej na nią zareagować, bo w przeciwnym wypadku może mieć poważne konsekwencje. Sprawdź, jak wygląda tyłozgryz i jak go leczyć.

Czym jest tyłozgryz?

Tyłozgryz jest najczęstszą wadą zgryzu i stanowi aż 70 procent wszystkich wad. Poza nim pojawiają się przypadłości takie jak zgryz otwarty, zgryz krzyżowy i głęboki, czy też przodozgryz. Jak sama ich nazwa wskazuje, są one nieprawidłowościami w wykształceniu żuchwy. Czasami wynikają one z przyczyn wrodzonych, a czasami wykształcają się z upływem lat, pod wpływem nawyków tak pozornie niewinnych, jak na przykład gryzienie długopisu w szkole.

Tyłozgryz polega on na nieprawidłowym ułożeniu szczęki górnej, które prowadzi do charakterystycznego wysunięcia zębów górnych przed dolne, czasem tak mocnym, że zęby górne i dolne w ogóle się nie stykają.

W jakim wieku diagnozowany jest tyłozgryz?

Chociaż wada ta rozwija się już na etapie zębów mlecznych, zazwyczaj diagnozowana jest po wyrośnięciu zębów stałych, w okolicy 7. roku życia, chociaż może być wykryta również dopiero u dorosłego pacjenta.

Jeśli podejrzewasz u siebie tę lub jakąkolwiek inną wadę zgryzu, koniecznie udaj się do ortodonty. Może ona wpływać na twoje rysy twarzy, ale też utrudniać gryzienie, a im później się ją wykryje, tym dłuższego leczenia należy oczekiwać.

Rodzaje tyłozgryzu

Aby skutecznie skorygować tę wadę zgryzu, bardzo ważne jest jej odpowiednie zdiagnozowanie. Warto wiedzieć, że wyróżnia się trzy rodzaje tyłozgryzu, z których każdy objawia się z nieco inny sposób. Typy tyłozgryzu to:

  • tyłozgryz całkowity – występuje, kiedy cały dolny łuk zębowy jest cofnięty w stosunku do górnego, widoczne jest to w wywinięciu dolnej wargi;
  • tyłozgryz częściowy – objawia się wysunięciem górnej wargi oraz części podnosowej;
  • tyłozgryz rzekomy – pojawia się, kiedy występuje tylko nieprawidłowe ustawienie zębów przednich, a nie bocznych.

Jakie są przyczyny tyłozgryzu?

W przypadku wszystkich wad tego rodzaju wyróżnia się dwa rodzaje przyczyn, mogących prowadzić do ich powstawania. Są to przyczyny wewnętrzne i zewnętrzne. Do tych pierwszych zalicza się zarówno przypadłości odziedziczone, jak i choroby zakaźne, czy krzywicę. Czynniki zewnętrzne to wszystko od nieprawidłowego ułożenia płodu, przez nieprawidłowości przy porodzie, po nawyki wykształcone przez dziecko w późniejszym życiu.

Kiedy mowa o tyłozgryzie, w grę wchodzi zazwyczaj kilka czynników, mających największy wpływ na rozwój kości żuchwy. Są to:

  • silna lordoza szyjna;
  • osłabiony wzrost kości spowodowany niedoborem witaminy D;
  • nieprawidłowa pozycja podczas karmienia;
  • zbyt długie ssanie smoczka;
  • zbyt wczesna utrata mlecznych siekaczy.

Leczenie tyłozgryzu

Leczenie wad tego typu przebiega na wiele sposobów, w zależności od problemu i konkretnego przypadku. W każdym z nich ostateczną decyzję powinieneś podjąć ty wraz ze swoim ortodontą, który wskaże ci najlepszy sposób postępowania. Warto regularnie zabierać dzieci do dentysty, aby upewnić się, że nie występują u nich objawy i nie jest konieczne leczenie.

Konsekwencje nieleczonego tyłozgryzu

To ostatecznie nie tylko względy estetyczne. Nieleczony tyłozgryz może prowadzić do:

  • problemów z żuciem;
  • wad wymowy;
  • uszkodzenia błony śluzowej jamy ustnej;
  • schorzeń przyzębia i próchnicy;
  • nadmiernego napinania mięśni twarzy i zaburzeń funkcjonowania stawów skroniowo-żuchwowych;
  • nieprawidłowego ułożenia kości żuchwy i szczęki;
  • bólów głowy.

Tyłozgryz – ćwiczenia

Aby osiągnąć pożądane efekty, należy jak najszybciej zacząć leczenie tyłozgryzu u dzieci. Nawet przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego możesz zacząć zwalczać tę wadę za pomocą specjalnych ćwiczeń mięśni mimicznych, które przynajmniej częściowo odciążą mięśnie twarzy. Jednym z nich jest ćwiczenie Rogersa. Aby je wykonać:

  1. Stań na baczność (najlepiej przed lustrem);
  2. Odchyl ręce i głowę do tyłu;
  3. Kilkakrotnie wysuń do przodu szczękę;
  4. Powtarzaj od 4 do 20 razy w serii, 2–3 razy dziennie.

Aparat ortodontyczny w leczeniu tyłozgryzu

Najczęstszym sposobem na leczenie tyłozgryzu jest zastosowanie aparatu ortodontycznego mającego na celu rozbudowę dolnego łuku zębowego i zrównanie go z górnym. Stosuje się zarówno aparaty stałe, jak i te zdejmowane, w zależności od wieku pacjenta. Tych drugich używa się zazwyczaj u młodszych dzieci, których kości szczęki nie są jeszcze do końca rozwinięte. Czasami konieczna jest ekstrakcja zęba zwiększająca miejsce na przesuwanie się i kształtowanie dolnych zębów.

Metody chirurgiczne

W najcięższych przypadkach stosuje się rozwiązanie chirurgiczne. Operacja tyłozgryzu jest konieczna jedynie wtedy, kiedy występuje niedorozwój całej żuchwy, która jest rekonstruowana w ramach tego zabiegu. Po dokonaniu zmian w jej budowie i odpowiedniego ustawienia, w celu utrwalenia ich zmian konieczne jest również noszenie aparatu. Zabieg ten można przeprowadzić na NFZ.

Tyłozgryz a tyłożuchwie

Inną przyczyną cofającej się brody może być tyłożuchwie dzielące się na czynnościowe i morfologiczne. Tyłożuchwie czynnościowe zazwyczaj wynika z przewagi mięśni cofających – nie ma różnic w budowie żuchwy, a jedynie jej położeniu. Morfologiczne powstaje natomiast z powodu zahamowania wzrostu żuchwy i może objawiać się między innymi wadami wymowy (w przypadku dużego przesunięcia dolnych siekaczy względem górnych).

Leczenie tyłożuchwia

W tym przypadku również stosuje się leczenie stomatologiczne, po wcześniejszym postawieniu diagnozy, wykonaniu zdjęć cefalometrycznych i pantomograficznych, pobraniu wycisków i ocenie stanu uzębienia oraz rysów twarzy. W przeciwieństwie do tyłozgryzu tutaj zawsze konieczne będzie leczenie chirurgiczne, a dokładnie „rozciągnięcie” kości. Zabieg ten przeprowadza się poprzez stopniowe formowanie się tkanki kostnej między dwoma oddalonymi od siebie punktami jak w przypadku gojenia się złamania.

Wiesz już, czym jest tyłozgryz i jak powinno się go leczyć. Najważniejsze jest jak najszybsze postawienie diagnozy i podjęcie odpowiedniego leczenia pod kontrolą specjalisty. Warto pamiętać także o ćwiczeniach, które pomagają częściowo odciążyć mięśnie twarzy.


Może Cię także zainteresować:
Archiwum: marzec 2022
Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Poprzedni artykuł
implant zęba czy boli

Implant zębowy – czy boli? Jak przebiega zabieg wszczepienia implantu?

Następny artykuł
krzywe zęby

Krzywe zęby – jak poradzić sobie z problemem wad zgryzu?

Podobne artykuły