Prognatyzm – czym jest warga habsburska i jak się ją leczy?

Czym jest prognatyzm?

Prognatyzm oznacza bardzo mocno wysuniętą szczękę (górną lub żuchwę) do przodu. Mianowicie mowa tutaj o rozmaitych zaburzeniach w proporcji twarzy, głównie w okolicach szczęki. Inną nazwą tej choroby jest warga habsburska – nazwa ta wzięła się stąd, iż w rodzie Habsburgów przekazywano ją z pokolenia na pokolenie. Wówczas wada wynikała z wielu zaburzeń genetycznych, a do nich doprowadziły kazirodcze związki, które zawierano w obrębie rodziny. Warto wiedzieć, że to schorzenie miało wielu monarchów takich jak m.in. Karol V Habsburg, Ferdynand I Habsburg, czy Ferdynand II Habsburg. Opisywana wada może pojawić się zarówno u dziecka, jak i u osoby dorosłej. Niestety wiele osób uważa ją tylko za problem estetyczny, nie zdając sobie sprawy z tego, że może powodować także problemy funkcjonalne (np. trudności w jedzeniu), dlatego należy ją leczyć. 

Objawy prognatyzmu – po czym możesz rozpoznać tę chorobę? 

Po czym można rozpoznać prognatyzm? W przypadku prognatyzmu żuchwy (progenia) można zaobserwować takie objawy jak mocno wystająca broda i problemy z wymową. U chorego można zauważyć, że dolna warga jest dużo większa od górnej. U chorych na prognatyzm żuchwy pojawiają się też problemy z gryzieniem i przeżuwaniem pokarmów, choroby dziąseł, a także próchnica. Istnieje też prognatyzm zębodołowy – w tym przypadku nadmiernie jest wysunięta szczęka górna w stosunku do żuchwy. 

Oprócz tego jest też prognatyzm dwuszczękowy (jego objawem jest wysunięcie górnej wargi i żuchwy w stosunku do reszty twarzy) i prognatyzm całkowity (mówimy o nim, gdy cała twarz jest wysunięta w nienaturalny sposób). Do innych objawów, które często towarzyszą tej chorobie, zalicza się m.in. problemy w zamknięciu ust i złączeniu warg, czy przeciążenia zgryzowe (czego skutkiem może być szybsza utrata zębów).

Przyczyny prognatyzmu – skąd się bierze to zaburzenie?

Trudno powiedzieć jednoznacznie, skąd bierze się prognatyzm, bowiem jest to zaburzenie, które może być spowodowane różnymi czynnikami. Bardzo często jest to wada wrodzona, dziedziczona w sposób genetyczny. Jakie mogą być inne przyczyny prognatyzmu? Opisywana choroba nierzadko pojawia się także u osób chorujących na zespół Crouzona (wiele deformacji w obrębie kości twarzoczaszki) lub zespół Gorlina (zespół nabłoniaków znamionowych, objawiający się nieprawidłowościami układu nerwowego, dokrewnego, narządu wzroku, skóry i kości). Oprócz tego prognatyzm występuje u pacjentów zmagających się z zaburzeniami endokrynologicznymi takimi jak np. akromegalia, w przebiegu tego schorzenia dochodzi do nadmiernego wzrostu kośćca i masy tkanek. 

Leczenie wargi habsburskiej – jak ono wygląda?

Można wyróżnić kilka metod leczenia dla osób, którego zmagają się z prognatyzmem. Zazwyczaj istnieje możliwość niwelowania prognatyzmu przy zastosowaniu leczenia ortodontycznego lub ortodontyczno-chirurgicznego. Jeśli możliwa będzie pierwsza opcja, to lekarz ortodonta założy pacjentowi odpowiedni rodzaj aparatu. Założy mu dwa aparaty stałe na  łukach zębowych. U wielu pacjentów leczenie ortodontyczne okazuje się całkowicie skuteczne, ale czasem efekty są niezadowalające.

Prognatyzm – czy leczy się operacyjnie? W niektórych sytuacjach jedynym rozwiązaniem jest operacja jedno- lub dwuszczękowa, zwłaszcza wtedy, gdy prognatyzm jest bardzo duży. Okazuje się też, że efekty uzyskane przez operacje mogą być znacznie lepsze! Operację jednoszczękową przeprowadza się w celu skorygowania deformacji w obrębie żuchwy, natomiast operacja dwuszczękowa polega na skróceniu trzonu żuchwy i ustawieniu górnej szczęki względem żuchwy. 

Warto dodać, że w niezwykle trudnych przypadkach zastosowanie znajdują zastrzyki z toksyny botulinowej (botoksu), które stosuje się w celu osłabienia mięśni i skorygowania ustawienia szczęki. Co więcej, w niektórych przypadkach leczenie prognatyzmu to także zwalczanie choroby, która mu towarzyszy – np. zespół Gorlina, czy zespół Crouzona. 

Należy wspomnieć, że jeśli jest to choroba o podłożu genetycznym, to dobrze rozważyć konsultację z genetykiem. To szczególnie ważne, gdy chory planuje potomstwo. Wówczas będzie można ocenić prawdopodobieństwo zachorowania. 

Jak zapobiegać wardze habsburskiej?

Wiesz już, jak wygląda leczenie prognatyzmu i być może zastanawiasz się, czy da się zapobiegać tej chorobie. Niestety mamy złe informacje, bowiem nie da się zapobiec występowaniu temu zaburzeniu, które powodują uwarunkowania genetyczne. 

Z jakimi kosztami wiąże się leczenie prognatyzmu?

Dobrą informacją jest to, że leczenie opisywanej choroby (prognatyzm) jest możliwe w ramach NFZ (Narodowego Funduszu Zdrowia). Gdy pacjent otrzyma od lekarza rodzinnego skierowanie do chirurga szczękowo-twarzowego, to zostanie przygotowany plan leczenia. Niestety na zabieg trzeba troszkę poczekać – około roku. Można także rozważyć leczenie prywatne, ale wówczas koszty są bardzo wysokie – nawet około 25 000 zł.

Z powyższego artykułu wiesz już, czym jest prognatyzm, jakie są jego objawy, a także jak można leczyć tę chorobę. Jeśli zauważyłeś u siebie objawy tego zaburzenia, to czym prędzej umów się do specjalisty, który pokieruje cię dalej. Nie zwlekaj, bowiem nieleczony prognatyzm, choć nie jest śmiertelny, może się pogłębiać, więc najlepiej, jak najszybciej wdrożyć właściwe leczenie, aby nie dopuścić do tego. 

• Przodozgryz – jak leczyć wadę zgryzu u dzieci i dorosłych?
• Krzywy zgryz u dziecka – jakie są jego przyczyny? Sprawdź, jakie wady zgryzu u dzieci pojawiają się najczęściej!
• Boczne przemieszczenie żuchwy – przyczyny, rodzaje i korekta
• Jak wady zgryzu wpływają na jakość życia? Jak leczyć zaburzenia zgryzu? Oto najważniejsze informacje
• Rozpoznanie i leczenie tyłozgryzu u dorosłych i dzieci. Jak radzić sobie z wadami zgryzu?
• Czym jest progenia? Przyczyny i leczenie progenii – wady zgryzu wysuniętej żuchwy
• Przeskakująca żuchwa – przyczyny dolegliwości i leczenie