Zęby to anatomiczne twory kostne. Wszystko, co przechodzi przez układ pokarmowy człowieka, najpierw jest potraktowane, przygotowane do trawienia przez zęby. Jako pojedyncze elementy są niewielkie, ale razem stanow sprawne narzędzie, o dosyć złożonej budowie. Różnią się od siebie kształtem i funkcją, jaką pełnią. Tak naprawdę są niezwykle odporne na uszkodzenia, mimo że wcale się nam takie nie wydają, kiedy ból zmusza nas do wizyty u stomatologa. Siekacze, kły przedtrzonowce, trzonowce – oto skuteczna maszyneria działająca na korzyść każdego z nas.
Budowa zębów w wielkim skrócie
Każdy z nich osadzony jest w zębodole za pomocą włókien ozębnej. Górna część łuku zębowego to szczęka, dolna to ruchoma żuchwa. Razem tworzą aparat zębowy. Ząb składa się z korzenia, który powinien być zakryty i widocznej korony. Pomiędzy nimi jest szyjka zęba, otulona dziąsłem. Zbudowane są z:
- Twardego szkliwa – otaczającego koronę zęba i ją chroniące.
- Zębiny – chroniącej miazgę, ale znacznie bardziej podatnej na uszkodzenia.
- Miazgi – unerwionej i unaczynionej tkanki żywej będącej istotą zęba odpowiedzialną za jego rozwój.
- Kości.
- Kanałów korzeniowych 1 – 4 odpowiedzialnych za ich ruchomość.
Jakie funkcje pełnią poszczególne zęby w jamie ustnej
Głównym zadaniem zębów jest wstępne przygotowanie pokarmu do dalszego trawienia. Każdy kęs trzeba odgryźć, posiekać na mniejsze części, a następnie zmiażdżyć na jeszcze drobniejsze. Osoby, które mają braki w uzębieniu, lub wady zgryzu, często zmagają się z problemami ze strony układu pokarmowego. Trafiają do niego niedokładnie przeżute kawałki jedzenia, które trudniej strawić. Każdy ząb ma swoje zadania a jego kształt i zewnętrzna struktura pomagają mu je realizować. Taki sam układ zębów jest w łuku zębowym górnym i dolnym.
Siekacze do cięcia
Na pierwszy ogień idą 2 siekacze przyśrodkowe (jedynki) oraz dwa siekacze boczne (dwójki). Zęby sieczne posiadają krawędź tnącą, dzięki temu odgryzają idealnie dopasowane kęsy łatwe do dalszej obróbki. Są najbardziej widoczne, sumie jest ich 8.
Kły do szarpania
Odpowiadają za cięcie i rozdrabnianie odgryzionego kęsa. Często uczestniczą w odrywaniu go od większego kawałka. Mogą to robić dzięki swojemu stożkowemu kształtowi. Trójki mamy dwie górne i dwie dolne.
Przedtrzonowe i trzonowe do miażdżenia
Te są spłaszczone, a ich powierzchnia jest lekko pofałdowana i zaokrąglona. To pozwala na dokładne przeżuwanie miażdżenie i kruszenie jedzenia. Mamy w sumie 8 zębów przedtrzonowych (czwórki i piątki) oraz 8-12 zębów trzonowych (szóstki, siódemki a u niektórych ósemki). Ostatnie ósemki są zębami szczątkowymi. Ich obecność wykazuje, że kiedyś były nam ludziom bardzo potrzebne, ale obecnie nasza dieta jest zupełnie inna. Nie wymaga dodatkowych zębów. Ósemki nie służą do niczego specjalnego, a najczęściej wręcz przeszkadzają. W pojedynczych przypadkach są usuwane dlatego nie każdy ma 32 zęby.
Czego dotyczą problemy z uzębieniem – bez wizyty u stomatologa się nie obejdzie
Mimo że zaawansowana budowa ma za zadanie chronić zęby przed uszkodzeniami, pojawiają się całkiem częste przypadki występowania chorób zębów i przyzębia. Już dawno temu odkryto, że o zęby trzeba dbać, czyszcząc je starannie oraz że można je leczyć np. ziołami lub wyrywać, żeby nie zakażały pozostałych i pozbyć się bólu.
Obecna wiedza o zębach, ich budowie i sposobach leczeniu jest bardzo rozwinięta. Z zasady nie usuwa się zębów, tylko próbuje ratować leczeniem lub wstawia ponownie implanty w miejsce ubytków. Choroby, które je atakują, wynikają często z niedostatecznej higieny i złej diety.
Próchnica, parodontoza, ubytki, stany zapalne, przebarwienia, ropnie i wiele innych chorób powoduje ból i konieczność wizyty u stomatologa. Zęby są nam potrzebne przede wszystkim jako pierwszy etap procesu trawienia. Dodatkowo, jeżeli są zdrowe, równe i białe są także ozdobą twarzy.
Może Cię także zainteresować:
- Rodzaje zębów. Jaką funkcję pełnią poszczególne zęby człowieka?
- Ile zębów ma człowiek i jakie są ich funkcje?
- Jama ustna – budowa i podstawowe funkcje. Poznaj choroby jamy ustnej oraz sposoby na ich unikanie
- Nazwy zębów stałych w jamie ustnej oraz ich budowa. Co warto wiedzieć o przyzębiu? Jakie są rodzaje zębów człowieka?
- Ile jest zębów mądrości? Jak i kiedy rosną ósemki?
- Budowa zęba – jak zbudowany jest ząb? Poznaj jego budowę anatomiczną i dowiedz się, z czego składa się ząb
- Ósemka wrasta w policzek – jak wytrzymać z kłopotliwymi zębami mądrości?
