Wyczuwasz drobne kamyki w jamie ustnej, które odrywają się nie wiadomo skąd? A może czujesz ucisk w gardle, jak gdyby tkwiło w nim ciało obce, co powoduje chroniczny kaszel. Jeżeli masz takie objawy to niewykluczone, że m.in. zmagasz się także z nieprzyjemnym zapachem z ust, którego nie możesz usunąć żadnym sposobem. Czy to czas żeby zgłosić się do lekarza? To dobry pomysł. Najprawdopodobniej rozpozna u ciebie obecność kamieni migdałkowych, czyli większe lub mniejsze drobinki zwapnionej płytki tworzącej się w zagłębieniach migdałków podniebiennych. Na szczęście nie stanowią zagrożenia.
Jaką funkcję pełnią migdałki w jamie ustnej
Migdałki znajdują się między jamą ustną i gardłem po obydwu stronach języka. Są bramą, tarczą chroniącą organizm przed patogenami powodującymi infekcje zwłaszcza u niedojrzałych odpornościowo dzieci. Zbudowane są z tkanki limfatycznej i mają pofałdowaną strukturę. Te nierówności i zagłębienia zwiększają ich powierzchnię i pozwalają lepiej chronić układ oddechowy i pokarmowy. Same migdałki są bardzo podatne na choroby takie jak przewlekłe zapalenie migdałków, które często kwalifikuje je do usunięcia.
Geneza powstawania skamieniałych czopów migdałowych
Do powstania kamieni migdałkowych przyczynia się ciepłe i wilgotne środowisko, stany zapalne i nawracające anginy. Sprawiają, że gładka do tej pory tkanka migdałków włóknieje i zaczyna przerastać tkanką bliznowatą. W drobnych kryptach migdałkowych dochodzi do przebudowy tkanki z namnażającymi się drobnoustrojami i złogami resztek pokarmu w różnych rozmiarów kamienie, czopów migdałkowych. Powodem może być także palenie papierosów, refluks żołądkowy (cofanie się treści żołądkowych powoduje zanieczyszczenie wydzieliną) lub genetyczne wady budowy dużych krypt.
Wygląd kamieni migdałkowych, jak je rozpoznać
To zazwyczaj drobne białe, żółtawe, a nawet zielonkawe zwapniałe grudki (dertryty). Są raczej miękkie i łatwo je skruszyć między palcami. Drobne kamienie mają nie więcej niż kilka milimetrów i nie powodują większych kłopotów, ani niebezpiecznych sytuacji. Mogą niepokoić, zwłaszcza kiedy jest ich dużo i wciąż znajdujemy w jamie ustnej po kaszlu. Większe kamienie mogą mieć nawet ponad 1 cm średnicy, być wyczuwalne i wywoływać stany zapalne, ból i utrudniać codzienne czynności jak przełykanie.
Objawy, które świadczą o gromadzeniu się kamieni w gardle
Bardzo często nawet nie jesteśmy świadomi problemu, ponieważ w większości przypadków drobinki są bardzo drobne i bezbolesne. Nie są też bardzo widoczne. Na kamienie migdałkowe zwykle zwraca nam uwagę podczas rutynowej kontroli lub przy okazji innej choroby stomatolog, laryngolog lub internista. Oni podczas wizyty dokładnie oglądają jamę ustną i gardło i maja szansę zauważyć tworzące się i zalegające złogi. Większe kamyczki mogą powodować przykre objawy:
- powiększone migdałki,
- kaszel,
- uczucie obecności ciała obcego w gardle,
- ból i podrażnienie zwłaszcza w czasie przełykania.
Halitoza – efekt uboczny kamieni migdałowych
Jednym z objawów, który nie jest co prawda groźny, ale jest bardzo przykry i dokuczliwy jest halitoza – długotrwały i uporczywy brzydki zapach z ust. To efekt działania bakterii beztlenowych i gnicia resztek jedzenia odkładających się z zagłębieniach migdałków podniebiennych. Nieprzyjemnego oddechu nie sposób usunąć szczotkowaniem ani zamaskować gumą do żucia. Ten problem sprawia, że tracimy pewność siebie w kontaktach z innymi osobami. Poznanie przyczyny i jej usunięcie może dopiero pomóc rozprawić się z tą przypadłością.
Leczenie kamieni migdałkowych domowymi sposobami i zabiegami laryngologicznymi
Możemy spróbować usunąć kamienie w domu. Służą do tego irygatory, specjalne płyny do płukania jamy ustnej z szałwią, olejkiem lawendowym, solą, lub wodą utlenioną. Należy jednak uważać, żeby nie podrażnić nimi błon śluzowych gardła. Możliwe jest także wydłubywanie ich za pomocą drewnianej szpatułki laryngologicznej. Ten sposób bywa bolesny, gdyż brak wprawy w manewrowaniu patyczkiem może powodować zadrażnienia. Kiedy te metody nie przynoszą efektów, są zbyt uciążliwe, najlepiej zdecydować się na usuwanie kamieni migdałkowych przez lekarza. Zabieg jest bezbolesny i rzadko wywołuje powikłania.
Jak się leczy kamienie migdałkowe metodami inwazyjnymi
Tonsillektomia
Najbardziej skuteczną metodą jest usunięcie migdałków. Jest to dosyć powszechnie wykonywany zabieg zwłaszcza u dzieci, u których często migdałki jest przyczyną częstych infekcji, powodują trudności w oddychaniu, lub blokują funkcjonowanie innych narządów. Zawsze jednak trzeba wziąć pod uwagę możliwe efekty uboczne, ponieważ usunięcie ich może prowadzić do obniżenia odporności u dzieci. Zabieg w znieczuleniu ogólnym trwa ponad godzinę. Po wycięciu konieczna jest kilkudniowa rekonwalescencja, unikanie aktywności fizycznej i płynna dieta.
Kryptoliza
Wykonywana jest przy pomocy lasera ablacyjnego. Urządzenie emituje wiązkę, która odparowuje i pobudza do regeneracji tkanki. Dzięki temu dochodzi do spłycenia lub zamknięcia krypt i wygładzenia powierzchni migdała. Zabieg jest szybki (ok. 30 minut) i bezbolesny. Zabieg laserowy nie powoduje krwawień. Jest skuteczny ponieważ likwiduje nie tylko kamienie ale także naprawia środowisko, w którym się tworzą.
Zapobieganie powstawaniu nowych grudek
Kamienie migdałowe mają tendencje do przewlekłego nawracania co 1-20 dni. Podłoże jest już idealnie do tego przygotowane. Poza regularnym kontrolowaniem powinniśmy szczególnie zadbać o dokładną higienę jamy ustnej. Mycie zębów, płukanie, nitkowanie przestrzeni międzyzębowych, staranne czyszczenie języka. Podstawą jest usuwanie resztek pokarmowych, które przechodzą procesy gnilne. Równie istotny jest zdrowy styl życia, Zrezygnowanie z używek, które wysuszają błonę śluzową, zmniejszają ilość śliny, która powinna ją stale przepłukiwać. Niekorzystnie wpływa także nadmiar cukrów prostych w diecie.
Dlaczego lepiej zająć się leczeniem kamieni na migdałkach, jakie mogą być konsekwencje ich powiększania się
Duże kamienie powodują bolesność i duszący ucisk w gardle. Ponadto zapewne zechcemy skutecznie pozbyć się brzydkiego zapachu z ust utrudniającego relacje z innymi.
Nieleczone, nieusuwane kamienie migdałkowe będą w końcu prowadzić do rozległych stanów zapalnych gardła i samych migdałków, oraz ropni. W konsekwencji może dojąć do zakażenia krwi drobnoustrojami, które wraz z układem krwionośnym dotrą do innych organów i mogą prowadzić do ich uszkodzenia (np. infekcyjne zapalenie wsierdzia), niebezpieczne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Kamienie migdałkowe lepiej skonsultować z lekarzem, żeby mieć pewność, że nie jest to przypadkiem inna przypadłość. Lekarz internista pokieruje nas do specjalisty (najprawdopodobniej laryngologa), który ustali przebieg leczenia w zależności od tego jak rozległe będą zmiany. Zapewne będą potrzebne dodatkowe badania takie jak zdjęcie RTG lub tomografia komputerowa, zwłaszcza przed zabiegiem ich usunięcia. Objawy, które dają kamienie migdałkowe (m.in. halitoza) oraz ewentualne powikłania, które mogą nastąpić w wyniku ich rozrostu wskazują jednoznacznie, że nie można ich lekceważyć i zlikwidować je albo domowymi sposobami albo przy pomocy lekarskiej.
Może Cię także zainteresować:
- Ból migdałka – zapalenie migdałków, angina czy groźny nowotwór?
- Rak migdałka podniebiennego – rozpoznanie i leczenie
- Języczek podniebienny – co to jest i jakie pełni funkcje
- Jak płukać gardło solą? Poznaj sprawdzony domowy przepis na problemy z gardłem!
- Ból podniebienia, obrzęk migdałków, swędzenie gardła – zwykła infekcja wirusowa, czy może coś poważniejszego?
- Kwaśny posmak w ustach – nietypowy smak w ustach może być objawem choroby
- Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej u dzieci i dorosłych – objawy i leczenie opryszczki
