Czy wiesz, gdzie znajduje się twoje podniebienie miękkie? Jest to obszar w jamie ustnej, który napotkasz przesuwając językiem od wewnętrznej strony górnych zębów do tyłu, w stronę gardła. Unikalna struktura tej tkanki oraz jej umiejscowienie sprawiają, że jest ona podatna na różnego rodzaju uszkodzenia, choroby i podrażnienia. Odczuwasz ból lub pieczenie w tym miejscu? Sprawdź, co to może oznaczać i jak temu przeciwdziałać.
Podniebienie miękkie – co to jest?
Podniebienie miękkie to część podniebienia znajdująca się w tylnej części jamy ustnej. Dochodzi aż do gardła. Składają się na nie mięśnie, rozcięgno i gruczoły znajdujące się pomiędzy górną i dolną warstwą błony śluzowej. Nie zawiera zrębu kostnego tak jak podniebienie twarde. Zakończone jest tzw. języczkiem podniebiennym, czyli jego stożkowatym przedłużeniem. Jego przednia i tylna powierzchnia pokryta jest błoną śluzową, będą przedłużeniem błony śluzowej jamy ustnej. Jest ona gruba, różowa, pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim i brodawkami.
Podrażnione podniebienie
Podrażnione podniebienie miękkie to problem, z którym spotyka się wiele osób, które w swojej pracy używają głosu – nauczyciele, dziennikarze, wykładowcy lub przedstawiciele handlowi. Chwilowe podrażnienie lub opuchlizna nie jest niczym groźnym. Może wiązać się z infekcją bakteryjną, grzybiczą lub wirusową. Często towarzyszy też nałogowemu paleniu wyrobów tytoniowych, powtarzającym się wymiotom lub reakcjom alergicznym. Jeżeli problem ten nie ustępuje po kilku dniach, może oznaczać poważniejszą chorobę i konieczność wizyty u lekarza.
Poważniejsze przyczyny podrażnienia – choroby podniebienia i gardła
Istnieje wiele różnych potencjalnych przyczyn podrażnienia podniebienia miękkiego – niektóre bardziej groźne dla zdrowia niż inne. Do najczęściej spotykanych spośród nich należą:
- angina, czyli ostre zapalenie migdałków i gardła na tle wirusowym, bakteryjnym lub grzybiczym. Choroba ta najczęściej pojawia się w okresie letnim;
- wirusowe zapalenie jamy ustnej powodowane przez wirusa opryszczki;
- stan zapalny zatok przynosowych – ból podniebienia miękkiego powodowany jest przez spływającą do gardła wydzielinę, która zawiera ropę i szkodliwe bakterie;
- grzybica jamy ustnej – może pojawiać się na skutek przebiegu cukrzycy lub długotrwałego stosowania antybiotyków bez osłony probiotycznej;
- bulimia, a konkretnie częste wymioty, które jej towarzyszą;
- refluks żołądkowo-przełykowy, który powoduje cofanie się treści żołądka w górę przewodu pokarmowego;
- zespół Sjogrena – choroba autoimmunologiczna, która doprowadza do uszkodzenia ślinianek, suchości w ustach, zaburzeń smaku i podrażnienia podniebienia miękkiego;
- zespół pieczenia jamy ustnej – ciężko ustalić jego przyczynę. Objawia się głównie silnym, piekącym bólem w jamie ustnej;
- nikotynowe zapalenie jamy ustnej, pojawiające się u palaczy;
- poparzenia termiczne lub chemiczne;
- afty, owrzodzenia i nadżerki.
Szczególnie niebezpieczny jest obrzęk podniebienia miękkiego i gardła, który czasem towarzyszy stanom zapalnym. Może on spowodować trudności w oddychaniu. Dlatego konieczna jest wówczas natychmiastowa reakcja.
Leczenie bólu podniebienia miękkiego
Sposób leczenia zmian na podniebieniu miękkim uzależniony jest od przyczyny, która je powoduje. Dlatego w celu zapewnienia sobie największej skuteczności leczenia, najlepiej od razu udać się do lekarza w celu dokonania diagnozy. Można stosować różne miejscowe lub doustne środki antygrzybiczne, antybakteryjne lub przeciwwirusowe, a także niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Możesz sięgać także po domowe środki na łagodzenie objawów podrażnienia. Należą do nich:
- płukanki z siemienia lnianego lub prawoślazu lekarskiego;
- napary z szałwii lekarskiej lub rumianku;
- picie dużej ilości czystej, niegazowanej wody;
- ograniczenie papierosów i alkoholu;
- przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej, co skutecznie przeciwdziała osadzaniu się szkodliwych drobnoustrojów na podniebieniu;
- unikanie zanieczyszczonych miejsc oraz alergenów;
- utrzymywanie wysokiej wilgotności pomieszczeń, w których przebywasz.
Podniebienie miękkie, ze względu na swoją strukturę i umiejscowienie, narażone jest na wiele różnych rodzajów uszkodzeń. Najlepiej im przeciwdziałać domowymi sposobami, które sprowadzają się głównie do zachowania prawidłowej higieny i odpowiedniego stopnia nawilżenia. Czasem jednak nawet zastosowanie środków profilaktyki i ostrożności może nic nie zdziałać. Niektóre choroby atakują organizm nie zależnie od twojego działania. Nigdy nie ignoruj niepokojących objawów w jamie ustnej – po ich rozpoznaniu jak najszybciej udaj się do lekarza.
Może Cię także zainteresować:
- Żółte podniebienie – czy to objaw choroby gardła?
- Ból podniebienia, obrzęk migdałków, swędzenie gardła – zwykła infekcja wirusowa, czy może coś poważniejszego?
- Języczek podniebienny – co to jest i jakie pełni funkcje
- Afty Bednara – dlaczego powstają, jak je leczyć i kiedy udać się do lekarza
- Poparzone podniebienie – jak złagodzić ból podniebienia i jamy ustnej?
- Jak płukać gardło solą? Poznaj sprawdzony domowy przepis na problemy z gardłem!
- Ból migdałka – zapalenie migdałków, angina czy groźny nowotwór?
