Przyczyny powstawania zębiaków nie zostały całkiem wyjaśnione. Specjaliści twierdzą, że powstają na tle zaburzeń rozwojowych, defektów genetycznych, urazów i zakażeń. Zębiak diagnozowany jest najczęściej u dzieci pomiędzy 6 a 11 rokiem życia. Najczęściej wykrywany jest przypadkowo, podczas badania radiologicznego. Ze względu nie niepoznaną w pełni naturę tego guza, zapobieganie mu raczej nie jest możliwe. Z pewnością jednak należy dbać o zdrowie i higienę jamy ustnej dzieci, już przy uzębieniu mlecznym.
Czym jest zębiak i jak wygląda? Rozpoznanie guza
Zębiak (lub odontoma) to łagodny guz nowotworowy. Powstaje jako wynik zaburzenia rozwojowego, przeważnie u dzieci. Pojawia się guz, który składa się z tkanek, które normalnie tworzyłyby zawiązki zęba, czyli szkliwa, zębiny i miazgi. Nie są one jednak ułożone w żadną konkretną strukturę, a wymieszane w sposób całkowicie chaotyczny.
Jest to rzadka przypadłość, która na wczesnym etapie swojego rozwoju nie przejawia się żadnymi objawami. Rozwija się powoli i wykrywana jest najczęściej podczas wykonywania zdjęć radiologicznych. Zębiaki najczęściej pojawiają się wewnątrz kości żuchwy i szczęki – rzadziej w tkankach miękkich jamy ustnej. Przyczyniają się do zatrzymania wyrzynania się zębów stałych.
Zębiak złożony i inne odmiany
Zębiak może występować w kilku różnych odmianach. Należą do nich:
- włókniakozębiak szkliwiejący – pojawia się z tyłu żuchwy, a pozostawiony do swobodnego rozrastania się może powodować poważne ubytki w strukturze kości;
- zębiak mieszany – najczęściej wykrywa się go u dzieci poniżej 15 roku życia. Występuje pojedynczo;
- zębiak złożony – wyróżnia się specyficznym wyglądem. Guz otoczony jest torebką, a wewnątrz niego znajdują się twory, które swoim wyglądem przypominają małe, zdeformowane zęby. Może ich być kilka, a nawet do kilkudziesięciu. Najczęściej występują one u dzieci, w przednim odcinku szczęki.
Zębiak – objawy nowotworu
Najczęściej rozwój zębiaka pozostaje niezauważony, ponieważ nie jest on widoczny gołym okiem i nie powoduje jakichkolwiek dolegliwości. Jednakże po osiągnięciu większych rozmiarów, guz może powodować:
- zniekształcenie wyrostka zębodołowego;
- zatrzymanie zębów mlecznych w jamie ustnej;
- zatrzymanie zęba stałego – najczęściej dotyczy to siekaczy i kłów;
- przesunięcie i rozchwianie okolicznych zębów;
- bóle neuralgiczne – jeżeli guz uciska na nerw trójdzielny.
Zębiak w kości szczęki lub dziąśle – leczenie
Leczenie zębiaka sprowadza się do jego chirurgicznego usunięcia. Do przeprowadzenia takiego zabiegu wystarcza zastosowanie znieczulenia miejscowego. Wycięta tkanka przekazywana jest następnie do badania histopatologicznego. Jeżeli operacja zostanie przeprowadzona prawidłowo, nawrót dolegliwości jest niezwykle mało prawdopodobny. Po rozpoznaniu tej dolegliwości, należy natychmiast poddać się leczeniu, aby uniknąć potencjalnego zezłośliwienia guza. Szybka reakcja umożliwia też prawidłowe wyrzynanie się okolicznych zębów.
Ekstrakcja zębiaka przeważnie pozwala także na normalne wyrżnięcie się zęba stałego – o ile guz nie spowodował jego przemieszczenia. W przeciwnym razie należy zastosować metody leczenia ortodontycznego – wyciągu elastycznego oraz aparatu stałego lub ruchomego. Ewentualnie można założyć także tzw. protezę bodźcową, co jest jednak długotrwałą i nie zawsze skuteczną metodą. Jeżeli żadne leczenie nie przynosi pożądanych skutków, może być konieczne założenie w to miejsce implantu.
Zębiak nie tylko utrudnia wyrzynanie się sąsiadujących zębów oraz blokuje miejsce zdrowemu zębowi stałemu. Pozostawiony w kości jamy ustnej może rozwinąć się do formy złośliwej, a tym samym stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Dlatego po jego rozpoznaniu należy natychmiast go usunąć. Jest to dość rzadka, ale stosunkowo niegroźna przypadłość – o ile jej diagnoza i leczenie przebiegną odpowiednio sprawnie. Po ekstrakcji nowotworu może być konieczne zastosowanie leczenia ortodontycznego, by przywrócić właściwy kształt zgryzu.
Może Cię także zainteresować:
- Guz Warthina – czym jest i jak wygląda leczenie guza ślinianki przyusznej?
- Rak migdałka podniebiennego – rozpoznanie i leczenie
- Czerniak w jamie ustnej – rzadki nowotwór złośliwy
- Zielony język – co oznacza nalot w takim kolorze?
- Afty Bednara – dlaczego powstają, jak je leczyć i kiedy udać się do lekarza
- Zwichnięta żuchwa – skąd się bierze? Objawy i leczenie
- Torbiel zawiązkowa — objawy i leczenie
