Funkcje, rodzaje i nazwy zębów to wiedza, którą powinien posiąść każdy, a nie jedynie studenci stomatologii. Zrozumienie procesów zachodzących w tych tkankach zwiększa świadomość oraz ułatwia budowanie zdrowych nawyków, dzięki którym można uniknąć między innymi nadwrażliwości zębów, zapaleń przyzębia, czy poważnych zabiegów dentystycznych, do jakich można zaliczyć na przykład leczenie kanałowe polegające na usunięciu zmienionych chorobowo tkanek.
Nazwy zębów mlecznych
Chociaż ludzie rodzą się bez zębów, to warto wiedzieć, że ich związki pojawiają się już w okolicach 6–7 tygodnia życia płodowego. Zęby zaczynają być widoczne dopiero 6 miesięcy po narodzinach malucha. Najpierw pojawiają się siekacze, a następnie pierwsze zęby trzonowe. Kły wyrzynają się w okolicach 2. roku życia, a drugie zęby trzonowe nawet rok później. Komplet składa się z 20 zębów – 10 w żuchwie oraz 10 w szczęce.
Uzębienie mleczne różni się od stałego nie tylko nazwą zęba. Główną różnicą jest przede wszystkim stopień zmineralizowania oraz grubość warstwy szkliwa. Mleczne zęby są znacznie słabsze i mniej odporne na działanie szkodliwych czynników, jakimi są na przykład kwasy występujące w różnego rodzaju pokarmach. Z tego względu o wiele częściej pojawia się na nich próchnica, a w efekcie ubytki wymagające leczenia w gabinecie stomatologicznym.
Jednak to nie jedyne różnice. Korzenie zębów mlecznych są cieńsze i krótsze. Poza tym częsta jest obecność diastem, czyli wyraźnych przerw w uzębieniu. To całkowicie prawidłowe zjawisko, ponieważ stałe zęby są o wiele większe od mlecznych. W uzębieniu mlecznym nie występują zęby przedtrzonowe.
Funkcje i rodzaje zębów stałych dorosłego człowieka
Zdrowy, dorosły człowiek powinien posiadać od 28 do 32 zębów. Poznaj nazwy zębów stałych:
- 8 siekaczy, po 2 z każdej strony, na górnej i dolnej szczęce. Można je podzielić na pierwsze oraz drugie znane również jako przyśrodkowe i boczne. Do ich najważniejszych funkcji należy odgryzanie kawałków pokarmu, ale odpowiadają również za prawidłową wymowę oraz estetykę całej twarzy.
- 4 kły, po 1 obok siekaczy z każdej strony łuku zębowego. Ułatwiają odgryzanie kęsów i rozdrabnianie pokarmu, a także nadają kształtu kącikom ust.
- 8 przedtrzonowców, po 4 zęby w szczęce i żuchwie, znajdujące się za kłami. Ich najważniejszym zadaniem jest rozdrabnianie pokarmu, ale odpowiadają także za nadawanie kształtu policzkom.
- Od 8 do 12 trzonowców, czyli ostatnich zębów w łukach. 4 z nich są trzecimi zębami trzonowymi, które powszechnie określa się także mianem zębów mądrości. Nie muszą one występować w pełnym uzębieniu, a ich obecność prawdopodobnie zależy od czynników genetycznych. Są one odpowiedzialne za przeżuwanie oraz nadwanie policzkom kształtu.
Budowa histologiczna zęba
Znasz już nazwy zębów dzieci i dorosłych, ale czy wiesz, że są zbudowane z korzeni i koron, które składają się z wielu tkanek? Zalicza się do nich przede wszystkim:
- Szkliwo znajdujące się na zewnętrznej powierzchni zębów. Mimo stosunkowo niedużej grubości (od 1 do 2 milimetrów) charakteryzuje je wyjątkowo wysoki poziom twardości, ponieważ odpowiada za ochronę całej korony zęba od szyjki. Jest nieunerwiona i nieunaczyniona, w związku z czym choroba próchnicowa w tej nie wywołuje bólu.
- Zębina ulokowana pod szkliwem stanowi część korony zęba, a także korzeni. Również jest twarda, ale nie tak bardzo, jak warstwa zewnętrzna. Zawiera liczne kanaliki zębinowe, w tym włókna nerwowe, co sprawia, że pojawienie się w niej ubytków powoduje ból.
- Miazga to część zęba znajdująca się pod zębiną i jest jamą wypełnioną nerwami oraz naczyniami krwionośnymi. W jej budowie można wyróżnić następujące strefy: bogatokomórkową, ubogokomórkową (strefa Weila), a także komórki wytwarzające zębinę. Pełni funkcję odżywczą, ochronną oraz czuciową.
- Cement korzeniowy podobnie jak szkliwo pełni funkcję ochronną, jednak nie otacza korony a korzeń.
Tkanki przyzębia i ich funkcje
Poza funkcjami i nazwami zębów warto wiedzieć więcej o przyzębiu. To zespół tkanek tworzących razem część narządu żucia. Zalicza się do nich między innymi:
- Ozębna, której głównym zadaniem jest utrzymanie zęba w zębodole. Co ciekawe zęby nie są zupełnie nieruchome. Za ich pozycję odpowiadają także włókna kolagenowe, które pozwalają na minimalną ruchomość fizjologiczną.
- Kość zębodołowa, której osadzone są zęby.
- Przyczep łącznotkankowy zapobiega rozchwianiu zębów.
- Dziąsła chroniące ząb oraz utrzymujące go w prawidłowej pozycji.
Wbrew pozorom zęby mają bardzo zaawansowaną budowę pełną komórek nerwowych i naczyń krwionośnych. Wszelkie nieprawidłowości mogą wywołać ogromny ból, w przypadku którego natychmiast należy zgłosić się do stomatologa. Zbudowanie odpowiednich nawyków i zadbanie o prawidłową higienę jamy ustnej może uchronić cię przed większością poważnych chorób zębów.
Może Cię także zainteresować:
- Ile zębów ma człowiek i jakie są ich funkcje?
- Rodzaje zębów. Jaką funkcję pełnią poszczególne zęby człowieka?
- Siekacze, a może trzonowce, które zęby są najważniejsze w szczęce i jak wygląda budowa zębów
- Zębiak – łagodny nowotwór jamy ustnej. Objawy i leczenie
- Płytka przedsionkowa — czym jest i kiedy ją stosować?
- Funkcje śliny – z czego składa się ta wydzielina i czemu właściwie służy?
- Budowa zęba – jak zbudowany jest ząb? Poznaj jego budowę anatomiczną i dowiedz się, z czego składa się ząb
