Płytka przedsionkowa — czym jest i kiedy ją stosować?

Płytki przedsionkowe mogą być stosowane od wyrżnięcia się pierwszych zębów mlecznych, aż do 5-7 roku życia dziecka. Jej głównym celem jest korekta wczesnych wad zgryzu, najczęściej spowodowanych nieprawidłowymi nawykami okresu wczesnodziecięcego (np. zbyt silne ssanie smoczka). Przeczytaj, jaką budowę ma płytka przedsionkowa i kiedy należy ją stosować.

Płytka przedsionkowa jako metoda korekty i profilaktyki wad zgryzu

Płytka przedsionkowa to plastikowa lub silikonowa płytka o podłużnym kształcie, przypominająca smoczek. Jej aplikacja jest wyjątkowo prosta — wystarczy wsunąć ją do jamy ustnej dziecka. Samo działanie jest oparte na wykorzystaniu naturalnej siły mięśni. Prawidłowo stosowana, zapewni prawidłowy rozwój zgryzu, dzięki czemu w przyszłości nie będzie potrzebny aparat stały. Płytki wykorzystywane są również w terapii dzieci z zaburzeniami mowy. Ćwiczenie mięśni policzków, warg i języka pozwala w lepszym wymawianiu głosek.

Rodzaje płytek przedsionkowych

Aparat może mieć kilka odmian, kolejno:

• płytka przedsionkowa z kuleczką podniebną — celem jest kierowanie języka w stronę podniebienia;
• płytka przedsionkowa z zaporą językową — tutaj uniemożliwia się wejście języka między zęby łuków;
• płytka przedsionkowa ze sztywnym profilem nadgryzowym — korekta ułożenia szczęki górnej i dolnej względem siebie.

Każdy z nich ma nieco inne funkcje — płytka z kuleczką podniebną dba o prawidłowe ułożenie języka i skierowanie go w stronę podniebienia. Często stosowana jest w leczeniu wad zgryzu u dzieci z porażeniem mózgowym, rozszczepem podniebienia oraz zespołem Downa. Kolejna, płytka z zaporą językową również dba o prawidłowe ułożenie języka, poprzez niedopuszczenie go pomiędzy zęby. Eliminuje to wychylenie się zębów przednich oraz zgryz otwarty. Może być pomocna w leczeniu zaburzeń mowy wynikających z problemów z artykulacją słów. Ostatnia z nich, płytka ze sztywnym profilem nadgryzowym, zapewnia prawidłowe ułożenie szczęk względem siebie oraz wymusza oddychanie przez nos. Stosowana jest głównie w przypadku problemów z tyłozgryzem.

Produkty są dostępne w ogólnej sprzedaży, głównie w aptekach i sklepach dentystycznych. Płytka powinna być jednak odpowiednio uformowana przez lekarza prowadzącego i dostosowana do zgryzu dziecka — rodzicom zalecamy więc skonsultowanie się ze stomatologiem przed wprowadzeniem płytki.

Które dzieci powinny korzystać z płytki przedsionkowej?

Płytka przedsionkowa powinna być stosowana profilaktycznie u dzieci z tendencją do nadmiernego ssania smoczka lub kciuka. Zbyt częste i intensywne ssanie powoduje nieprawidłowy rozwój szczęki. Dolny łuk zębowy przesuwa się do tyłu a górny do przodu. Rezultatem jest nie tylko mało estetyczny zgryz, ale i problemy ze swobodnym oddychaniem przez nos. Jeśli twoja pociecha często ssie kciuk i zauważysz, że oddycha wyłącznie przez usta — skonsultuj się z laryngologiem. Lekarz zdecyduje, czy potrzebne będzie dalsze leczenie, czy wystarczy lekka korekta za pomocą płytki przedsionkowej. Nieprawidłowe nawyki okresu wczesnodziecięcego to również nieodpowiedni sposób żywienia. Już po wyrżnięciu się pierwszych zębów mlecznych do diety dziecka należy wprowadzić twarde produkty (np. chrupki czy sucharki). Prawidłowe gryzienie może zapobiegać odkształceniu się łuków zębowych w przyszłości — i tym samym konieczności założenia aparatu ruchomego lub stałego.

Odpowiednio wyprofilowana płytka wymusi prawidłowe i naturalne napięcie mięśni, co pozwoli w korekcji drobnych wad i w prawidłowym rozwoju łuków zębowych. Produkt najczęściej stosuje się w nocy — podobnie jak aparat ruchomy, zakładając na czas spania. Warto też stosować płytkę w ciągu dnia, przykładowo jako zdrowsza alternatywa do ssania kciuka. Modele można stosować już u dzieci z pierwszymi zębami mlecznymi, najczęściej do 5-7 roku życia. Po tym czasie mięśnie szczęki są już mniej plastyczne, wymagają więc silniejszej korekty napięciowej, czyli płytki Schwarza (aparat ruchomy).

Jakie są funkcje płytki przedsionkowej?

Działanie płytki przedsionkowej to przede wszystkim:

• formowanie nawyku prawidłowego ułożenia języka;
• stworzenie fizjologicznych warunków dla wyrzynających się zębów mlecznych i stałych;
• korekcja tyłozgryzu;
• korekcja ustawienia łuków zębowych;
• wymuszenie prawidłowego oddychania nosem;
• pobudzenie mięśni ust i twarzy, korzystne dla rozwoju mowy i właściwego przeżuwania pokarmu.

Dzięki formie przypominającej smoczek płytka przedsionkowa jest chętnie stosowana przez dzieci. We wczesnym okresie rozwojowym cechującym się wysoką plastycznością kości szczęki, może działać jak aparat ortodontyczny i korygować wady zgryzu u najmłodszych dzieci. Płytka pomoże w wykreowaniu prawidłowego nawyku oddychania przez nos, dzięki czemu dziecko będzie mniej narażone na choroby górnych dróg oddechowych. Kształt wymusza też prawidłową pozycję spoczynkową języka. Silne oddziaływanie na rozwijające się mięśnie pozwala też na znaczną poprawę wymowy, stosowanie płytki jest więc często zalecane przez logopedów.

• Płytka Schwarza — do czego służy i kiedy ją stosować?
• Jak wygląda podniebienie gotyckie i czy wymaga leczenia?
• Wędzidełko górne, czyli kłopotliwy fałd błony śluzowej, dzielący jamę ustną na prawą i lewą
• Oddychanie przez usta – wpływ na zdrowie
• Afty Bednara – dlaczego powstają, jak je leczyć i kiedy udać się do lekarza
• Pieczenie języka – czy to objaw choroby? Poznaj najczęstsze przyczyny
• Poparzenie języka – domowe sposoby, jak uśmierzyć ból