Postęp nowoczesnej stomatologii pozwala na coraz sprawniejsze, skuteczniejsze i wygodniejsze leczenie jamy ustnej. Ciekawym i prostym rozwiązaniem coraz częściej stosowany w gabinetach dentystycznych koferdam − lateksowy lub silikonowy płat gumy. Podstawową funkcją koferdamu jest odizolowanie pola zabiegowego od napływu śliny. Po nałożeniu go na jamę ustną pacjenta, lekarz dentysta wycina otwór na leczony ząb. Umożliwia to także zabezpieczenie zębów sąsiednich i dziąseł.
Czym jest koferdam?
W najprostszym rozumowaniu, koferdam to arkusz silikonowej gumy, w której specjalnym dziurkaczem wycina się otwór na ząb. Zakłada się go na jamę ustną, do której mocowany jest przy pomocy dedykowanych klamer do koferdamu. Całość stabilizowana jest metalową lub plastikową ramką. Stosowanie koferdamu wokół ust pacjenta jest bardzo wygodnym rozwiązaniem dla dentysty. Pozwala wyizolować jedynie aktualnie leczony ząb i skutecznie zabezpieczać resztę jamy ustnej.
Wbrew pozorom, koferdam nie jest wcale nowym wynalazkiem, choć jego stosowanie nie jest zbyt powszechne. Wynalazł go amerykański dentysta Sanford Barnum z Nowego Jorku w 1864 roku. Pierwszy koferdam nie wyglądał jednak tak profesjonalnie jak te używane dzisiaj. Nowojorski stomatolog sięgnął po prostu po wodoodporną serwetkę, gdy ślina napływająca do ust pacjenta przeszkadzała mu pracować.
Istnieje też bardziej nowoczesna wersja tego rozwiązania − płynny koferdam. Wykonany jest ze światłoutwardzalnego metakrylanu. Używany jest najczęściej do izolacji tkanek miękkich wewnątrz jamy ustnej podczas wybielania, wytrawiania lub piaskowania. Można też z jego pomocą skutecznie uszczelnić tradycyjny koferdam w płachcie.
Zakładanie koferdamu dentystycznego na pacjenta
Koferdam stomatologiczny składa się z kilku elementów:
- płachty gumy silikonowej lub lateksowej o standardowych wymiarach 15×15 cm;
- metalowej lub plastikowej ramki, na której naciąga się materiał;
- metalowych klamer do mocowania;
- kleszczy do założenia klamer na zębie;
- dziurkacza potrzebnego do stworzenia otworu;
- dodatkowych akcesoriów, takich jak nici lub gumki.
Specjalista zaczyna od dobrania wielkości i stopnia elastyczności klamry do leczonego zęba. Następnie wycina się otwór na jeden lub kilka sąsiadujących ze sobą zębów. Bardzo ważna jest przy tym precyzja i zapewnienie dokładnej izolacji. Kolejnym etapem jest naciągnięcie płachty na ramkę umieszczoną wokół ust pacjenta. W razie zaistnienia takiej konieczności, można dodatkowo zabezpieczyć leczony ząb nicią dentystyczną.
Zastosowanie koferdamu
Koferdam jest przydatny do wielu różnych zabiegów współczesnej stomatologii. Najczęściej używa się go podczas leczenia kanałowego, jednak coraz więcej dentystów sięga po niego przy zabiegach stomatologii zachowawczej. Zastosowanie gumy ochronnej służy nie tylko wygodzie i zapewnieniu większej precyzji leczenia. Stanowi ona także barierę ochronną zapobiegającą przedostawaniu się drobnoustrojów ze śliny do leczonego zęba. Przeciwdziała też powstawaniu podrażnień na policzkach i dziąsłach pacjenta.
Wskazaniami do zastosowania koferdamu są poniższe zabiegi:
- leczenie próchnicy;
- wypełnianie zębów;
- odbudowa uszkodzonych zębów i leczenie ubytków;
- leczenie endodontyczne;
- lakowanie bruzd;
- leczenie protetyczne;
- procedury profilaktyczne lub z zakresu stomatologii estetycznej.
Przeciwwskazania do zakładania koferdamu stomatologicznego
Koferdam to bezpieczne rozwiązanie. Do jego stosowania nie ma praktycznie żadnych przeciwwskazań. W przypadku pacjentów uczulonych na lateks można użyć gumy bezlateksowej, która także jest powszechnie dostępna w sprzedaży. Ostrożność należy zachować z osobami cierpiącymi na schorzenia górnych dróg oddechowych. W takiej sytuacji stomatolog powinien zwrócić szczególną uwagę, aby założona guma nie przykrywała nosa i nie utrudniała oddychania.
Wadą stosowania koferdamu do leczenia jest dyskomfort pacjentów cierpiących na klaustrofobię. Przeszkadzać może też utrudniona komunikacja. W przypadku nieprawidłowego, niestandardowego ustawienia zębów, założenie koferdamu może być niewygodne lub niemożliwe.
Koferdam to bardzo przydatne w stomatologii narzędzie. Dzięki możliwości odizolowania operowanego zęba, zabiegi przeprowadzane są szybciej i bardziej precyzyjnie. Umożliwia to też ochronę tkanek miękkich pacjenta przed podrażnieniami oraz wykluczenie ryzyka przedostania się drobnoustrojów ze śliny do miejsca leczenia. Jest to szczególnie praktyczne podczas przeprowadzania zabiegów, do których używa się drobnych elementów i narzędzi. Ryzyko ewentualnego przedostania się ich do przełyku jest zminimalizowane praktycznie do zera.
Może Cię także zainteresować:
- Jak wygląda leczenie kanałowe? Kiedy leczenie kanałowe jest niezbędne?
- Pulpotomia to leczenie endodontyczne zębów mlecznych, w których próchnica spowodowała chorobę miazgi koronowej
- Proteza na zatrzaskach – zalety i cena tego rozwiązania
- Proteza termoplastyczna – elastyczna, lekka i wygodna
- Inlay i onlay – poznaj nowoczesne, naturalnie wyglądające wypełnienia koron zębowych
- Czym jest aparat przezroczysty i dla kogo został stworzony? Sprawdź, jak go nosić!
- Mock-up w stomatologii i protetyce. Jak tworzy się próbną odbudowę uzębienia?
