Przetoka zębowa to stan chorobowy, powstały na skutek nieleczonych zmian próchniczych lub powikłań po ekstrakcji zęba. Pierwszym widocznym objawem jest zaczerwienienie dziąseł oraz stan zapalny.
Przetoka zębowa – co to jest?
Przetoka zębowa to nieprawidłowe połączenie w postaci kanaliku między kością wyrostka zębodołowego z jamą ustną lub przynosowymi zatokami. Mówimy wtedy o przetoce wewnętrznej. Jej drugą postać, czyli przetokę zewnętrzną, charakteryzuje kanał łączący kość z powierzchnią skóry. Wspomniany kanał stanowi ujście dla płynów ustrojowych, zawierających ropę i krew, a także chorobotwórcze bakterie. Przetoka zębowa jest schorzeniem nabytym, najczęściej powstałym wskutek poważnych zmian próchniczych lub, jako powikłanie przeprowadzonych nieprawidłowo zabiegów dentystycznych.
Przetoka dziąsłowa i ustno-zatokowa
Przetoka dziąsłowa występuje wtedy, gdy zgromadzona w przetoce zębowej wydzielina jest kierowana do wnętrza jamy ustnej. Jedyną możliwością leczenia jest leczenie kanałowe. Po udanym zabiegu przetoka dziąsłowa powinna zniknąć samoistnie. Natomiast jeśli chodzi o przetokę ustno-zatokową, pojawia się wskutek usunięcia górnych zębów trzonowych lub przedtrzonowych. Powstanie tego rodzaju przetoki wymaga jak najszybszej interwencji lekarza, ponieważ może się wiązać z niebezpiecznymi konsekwencjami. W tym wypadku należy wykonać zabieg zamknięcia przetoki płatem śluzówkowo-okostnowym, a następnie zszyć zębodół.
Przyczyny przetoki zębowej
Przetoka zębowa nie pojawia się z dnia na dzień. Jest m.in. wynikiem zaniedbania higieny jamy ustnej lub źle przeprowadzonej ekstrakcji. Innymi przyczynami powstania przetoki zębowej są:
- zapalenie tkanek okołowierzchołkowych
- złamanie żuchwy i/lub szczęki
- powikłania po leczeniu kanałowym
- głęboko posunięta próchnica, powodująca martwicę miazgi zęba
Mechanizm powstawania przetoki
Mechanizm powstania przetoki zębowej wygląda następująco: osadzająca się płytka nazębna mineralizuje się do postaci kamienia, czego efektem jest próchnica. Nieleczona, na przestrzeni kilku miesięcy lub lat pogłębia swój zasięg powodując martwicę miazgi zębowej. W tym momencie kanał wypełniają miliony bakterii, co prowadzi do zapalenia tkanek przyzębia. Następnie przetoka zębowa przebija kość, przechodzi przez dziąsła, aż do wyjścia na powierzchnię błony śluzowej.
Przetoka zębowa po wyrwaniu zęba
Przetoka zębowa może się pojawić po źle przeprowadzonej ekstrakcji zęba lub leczeniu kanałowym. W tym wypadku powstanie przetok może być spowodowane błędami popełnionymi przez stomatologa podczas zabiegu. Jednak może to być naturalna konsekwencja, w przypadku osób mających problem z gojeniem się ran przyzębia.
Przetoka zębowa – objawy
Objawy przetoki zębowej są charakterystyczne i szybko odczuwalne. Na początku pojawia się twarde wybrzuszenie na powierzchni dziąsła, z którego czasem może sączyć się ropa lub krew. Zainfekowane części jamy ustnej (np. ząb, dziąsło, szczęka) zaczynają silnie i nieprzerwanie boleć. Ból promieniuje aż do głowy i z dnia na dzień staje się gorszy. Zwiększa się wrażliwość pacjenta na dotyk, temperaturę czy wiatr. Na powierzchni policzka lub żuchwy zaczyna być widoczny obrzęk. Dodatkowo, przetoce zębowej towarzyszy nieprzyjemny posmak i przykry zapach z ust.
Przetoka zębowa u dzieci
Niestety, problem przetok zębowych dotyczy nie tylko zębów stałych, lecz również zębów mlecznych. Jeśli chodzi o dzieci, również najlepszym wyjściem jest leczenie kanałowe, mimo że może się wydawać to stratą czasu w przypadku zębów, które i tak wypadną. W tym wypadku nie chodzi o same zęby, a o ryzyko wystąpienia powikłań, łącznie z ogólnoustrojowym zakażeniem. Możliwe jest usunięcie zęba, szczególnie w przypadku starszych dzieci, którym i tak niebawem będą wypadać zęby. W przypadku maluchów leczenie różni się tym, że nie zaleca się antybiotyków. Zamiast tego trzeba wykonywać płukanki z wody utlenionej.
Leczenie przetoki zębowej
Przede wszystkim leczenie powinna poprzedzać szczegółowa i dokładna diagnostyka, w czasie której zostanie ustalony przebieg kanału oraz źródło problemu. Dlatego na początku należy wykonać zdjęcie rentgenowskie (RTG) lub radiowizjografię (RVG). Ponieważ u większości pacjentów przyczyną schorzenia jest stan zapalny tkanek miękkich oraz martwica miazgi zęba, zalecane jest leczenie kanałowe. Podczas leczenia endodontycznego zostają oczyszczone wszystkie kanały zębowe znajdujące się pod martwą miazgą. Następnie wypełnia się ubytek w zębie. Gdy leczenie kanałowe jest niemożliwe, pozostaje usunięcie zęba.
Zalecenia po zabiegu
Leczenie endodontyczne to jednak nie koniec. Przez kolejne 14 dni należy stosować się do zaleceń lekarza dentysty. Oto niektóre z nich:
- kilka razy dziennie stosować okłady z lodu
- nic nie jeść, ani nie pić przez pierwsze 2 godziny po zabiegu
- przez pierwszą dobę nie płukać jamy ustnej
- w czasie kolejnych 14 dni spożywać produkty płynne, które nie są pikantne
- pomijać gojącą się ranę, podczas mycia zębów
- stosować tylko przepisane antybiotyki i leki przeciwbólowe
- powstrzymywać się przed kichaniem, a kaszleć jedynie przez otwarte usta
- unikać ekspozycji na słońce
- wstrzymać się od uprawiania jakiegokolwiek sportu
Czy przetoka zniknie?
Przetoka zębowa powinna się wygoić po udanym zabiegu. Dodatkowo, w związku z bakteryjnym charakterem schorzenia, pacjent przyjmuje antybiotyki, które również wspomagają proces leczenia. Nie ma innego sposobu na pozbycie się przetoki, niż wizyta u stomatologa. Domowe sposoby jedynie łagodzą ból oraz mogą wspomagać proces gojenia się tkanek po udanym zabiegu endodontycznym. Warto zacząć stosować przeciwbakteryjny płyn do płukania jamy ustnej. Nie tylko złagodzi objawy nadwrażliwości i bólu, lecz także będzie chronił zęby przed powstawaniem osadu nazębnego.
Przetoka zębowa – podsumowanie
Przetoka zębowa jest stanem chorobowym, któremu towarzyszą silne dolegliwości bólowe. Przyczyną powstania przetoki zęba są zwykle zaawansowane zmiany próchnicze. Leczenie należy zacząć od udania się do gabinetu stomatologicznego, wykonania odpowiednich badań, a także zdjęcia RTG. Są dwie możliwości, aby pozbyć się przetoki. Pierwsza z nich to przeprowadzenie leczenia endodontycznego. Niestety nie we wszystkich przypadkach jest to możliwe. Ostatnią możliwością na pozbycie się przetoki jest ekstrakcja zęba. Po wyleczeniu nabytego schorzenia, warto zwracać większą uwagę na odpowiednią higienę jamy ustnej i regularne wizyty u dentysty.
Może Cię także zainteresować:
- Przetoka na dziąśle – co warto wiedzieć o takiej infekcji bakteryjnej wewnątrz jamy ustnej?
- Ropień zęba – w jaki sposób powstaje? Rodzaje ropnia, objawy, sposoby leczenia
- Czym jest ropień na dziąśle? Przyczyny powstawania ropy w dziąśle, objawy infekcji i sposoby leczenia zapalenia przyzębia
- Martwica dziąsła – co to jest? Skąd bierze się martwica dziąseł i jak jej przeciwdziałać?
- Przerost dziąseł i zapalenie dziąseł związane z przerośniętymi dziąsłami – przyczyny i sposoby leczenia
- Nadwrażliwość zębów – czy to może być recesja dziąseł? Przyczyny recesji dziąsłowej i metody leczenia recesji dziąseł
- Kieszonka dziąsłowa – co to takiego? Jak leczyć kieszonkę zębową?
