Inne nazwy próchnicy butelkowej to próchnica wczesna lub kwitnąca. Najczęściej wynika z pozostawiania na zębach i dziąsłach resztek pokarmu bogatego w cukry – np. kiedy dziecko zasypia z butelką w ustach. Może spowodować szybsze wypadanie mleczaków, wady zgryzu oraz osłabiać zęby stałe. Sposób leczenia zależy od stopnia zaawansowania próchnicy butelkowej. Najlepszy sposób na zapobieganie zmianom próchniczym to staranna pielęgnacja jamy ustnej dziecka oraz regularne wizyty kontrolne u dentysty.
Próchnica butelkowa zębów mlecznych – co to takiego?
Nazwa sugerowałaby, że choroba pojawia się w wyniku zbyt długiego kontaktu dziecka z butelką, kubkiem lub smoczkiem. Faktycznie, to tam – po posiłku lub oblizaniu przez dorosłych – pozostaje najwięcej węglowodanów i bakterii odpowiedzialnych za powstawanie kwasów niszczących szkliwo zębów mlecznych. Jednak próchnica butelkowa może dotknąć również dzieci karmione piersią. Atakuje już pierwsze, przednie zęby niemowląt, a w grupie ryzyka znajdują się także starsze dzieci do czwartego, piątego roku życia. Rozwój próchnicy butelkowej powoduje:
- demineralizację szkliwa;
- destrukcję tkanek zębów;
- ubytki mlecznych zębów u dzieci;
- wady zgryzu w późniejszym wieku dziecka.
Przyczyny próchnicy butelkowej – co powoduje próchnicę butelkową?
Bezpośrednim czynnikiem wywołującym chorobę są bakterie obecne w jamie ustnej dziecka. Ale przecież nie biorą się tam znikąd! Co stanowi dla nich najlepszą pożywkę dla bakterii wywołujących próchnicę butelkową? Ich rozwojowi sprzyjają:
- niedokładne mycie zębów;
- karmienie dziecka słodzonymi posiłkami/napojami;
- oblizywanie smoczka, butelki, sztućców przed podaniem ich dziecku;
- podawanie posiłków przed zaśnięciem, kiedy zmniejsza się wydzielanie śliny u dziecka;
- karmienie piersią minimum 7 razy w ciągu doby po ukończeniu pierwszego roku życia dziecka;
- podawanie jedzenia „na żądanie”, kiedy w diecie dziecka naturalnie pojawia się więcej węglowodanów.
Stomatologiczne objawy próchnicy butelkowej u niemowląt
Wiesz już, czym jest próchnica butelkowa – jak wygląda ta choroba zębów we wczesnym stadium rozwoju? Pierwsze objawy mogą być trudne do wychwycenia. Pojawienie się próchnicy butelkowej zwiastują zmiany od wewnętrznej strony siekaczy, tuż przy linii dziąseł. W miarę rozprzestrzeniania się choroby z jedynek na kolejne zęby coraz widoczniejsze są:
- białe plamki i smugi na zębach dziecka;
- rozwój żółtawej płytki nazębnej;
- ciemnienie plamek próchnicowych;
- płacz dziecka wywoływany przez coraz silniejszy ból podczas gryzienia;
- rosnąca niechęć dziecka do jedzenia;
- przedwczesna utrata zębów mlecznych;
- opóźnione wyrzynanie zębów stałych.
Leczenie próchnicy butelkowej u dentysty
Odpowiednia pielęgnacja uzębienia maluszka z reguły wystarczy do uniknięcia kłopotów zdrowotnych. Jeżeli stwierdzisz objawy zaawansowanej próchnicy butelkowej u dziecka, natychmiast udaj się do lekarza. Kuracja zależy przede wszystkim od stanu uzębienia. Dentyści leczą próchnicę wczesną za pomocą:
- fluoryzacji szkliwa (remineralizacja fluorem odtwarza naturalną barierę ochronną zębów);
- uzupełnienia ubytków, w tym koronami ze stali nierdzewnej;
- lapisowania – bezbolesnej impregnacji zębów zaatakowanych próchnicą butelkową roztworem azotanu srebra;
- antybiotyków;
- usunięcia zębów z martwicą.
Profilaktyka – zapobieganie próchnicy butelkowej
Na działanie bakterii próchnicowych szczególnie narażone są te miejsca na zębach, które mają bliski i długi kontakt z butelką, smoczkiem, cudzą śliną itd. Dlatego tak ważne jest, by rodzice dbali o stan zdrowia jamy ustnej swoich pociech. Aby zapobiec próchnicy butelkowej, należy:
- przemywać zęby i dziąsła niemowlaków gazikiem nasączonym przegotowaną, schłodzoną wodą;
- unikać całowania dziecka w usta i oblizywania podawanych sztućców oraz naczyń;
- nie narażać zębów na działanie kwasów (np. starszym maluchom podawać w nocy niegazowaną wodę zamiast mleka);
- jak najwcześniej nauczyć dziecko szczotkowania zębów (po 1. roku życia) i jedzenia łyżeczką, potem też widelcem;
- zbilansować posiłki.
Próchnica jest chorobą, której nie wolno bagatelizować. Poważne zaniedbania we wczesnym wieku dziecka negatywnie wpływają na jego całe późniejsze życie. Zlekceważona próchnica butelkowa może przyczynić się m.in. do problemów ze zdrowiem i niskiej samooceny.
Może Cię także zainteresować:
- Czarne zęby u dzieci – przyczyny powstawania próchnicy zębów mlecznych
- Kiedy wychodzą zęby 5-tki? Jakie objawy powodują? Sprawdź, jak łagodzić dolegliwości bólowe u dziecka
- Kiedy wychodzą zęby szóstki? Czy to mleczaki, czy już zęby stałe?
- Próchnica u dzieci – profilaktyka, objawy i leczenie zębów
- Zęby mleczne – higiena, wypadanie, leczenie mleczaków. Jak dbać o zęby mleczne i wyrzynające się zęby stałe?
- Zęby trzonowe u dziecka – kiedy zaczynają się wyrzynać te zęby mleczne?
- Leczenie zębów mlecznych – czy leczenie mleczaków ma sens?
