Ścieranie zębów – bruksizm i inne przyczyny zaciskania uzębienia

Ścieranie zębów to proces stopniowej utraty tkanek twardych zębów. Jest to naturalne zjawisko, które zachodzi podczas żucia i przełykania pokarmu. Stan ten może stawać się coraz poważniejszy wraz z wiekiem. Jeżeli zachodzi powoli, a w międzyczasie dbasz o swoje uzębienie i zdrowie jamy ustnej – nie ma w tym nic złego. Problem pojawia się jednak, gdy dochodzi do nadmiernego ścierania się zębów. Wówczas można zauważyć wiele negatywnych skutków na zdrowie jamy ustnej i całego organizmu. W takiej sytuacji należy więc jak najszybciej podjąć się odpowiedniego leczenia.

Bruksizm i inne przyczyny ścierania się zębów

Choć ze ścieraniem zębów najbardziej kojarzy się bruksizm, jest to tylko jeden z wielu powodów przyczyniających się do uszkodzenia szkliwa. Do pozostałych należą:

• nieprawidłowe ułożenie szczęki i żuchwy względem siebie nawzajem – wrodzone dysfunkcje budowy i funkcjonowania układu stomatologicznego;
• źle wykonane wypełnienie lub uzupełnienie protetyczne – w szczególności zbyt wysoko wystające korony;
• dysfunkcja stawów skroniowo-żuchwowych;
• nieprawidłowe działanie mięśni, które odpowiadają za funkcję żucia;
• przewlekły stres, który przyczynia się do wielu różnych zmian w ciele – w tym także do nadmiernego zaciskania szczęki i zgrzytania zębami;
• bruksizm – przypadłość, która objawia się niekontrolowanym tarciem zębami o siebie nawzajem. Powoduje ją dysfunkcja narządu żucia;
• nieprawidłowa dieta – w szczególności picie dużej ilości napojów gazowanych i częste spożywanie kwaśnych pokarmów. Długotrwałe obniżenie pH w jamie ustnej mocno szkodzi szkliwu;
• brak odpowiedniej dbałości o higienę jamy ustnej. Wiąże się to nie tylko ze zbyt rzadkim myciem zębów, ale też z używaniem twardej szczoteczki. Drobinki wybielające w paście do zębów również mogą przyczynić się do ścierania szkliwa.

Ścieranie zębów – pierwsze objawy

Pierwszy etap starcia zębów rozpoznasz przez pogorszoną estetykę swojego uśmiechu. Uszkodzenia spowodowane powyższymi przyczynami mogą być widoczne nawet na pierwszy rzut oka. Zaniepokoić powinna cię także nadwrażliwość na ciepłe i zimne produkty spożywcze oraz kwaśne pokarmy. Starte zęby są wyraźnie krótsze, ścięte, przebarwione na brzegach oraz podatne na kruszenie. W zaawansowanym stadium ścierania zębów pacjenci skarżą się na dolegliwości bólowe w okolicach szczęki i uszu, uciążliwe bóle głowy oraz przerost mięśni żucia.

Skutki nadmiernego zaciskania szczęki

Ścieranie zębów powoduje przede wszystkim nieprzyjemny, uciążliwy ból w obrębie całej twarzoczaszki i szyi. Możesz zauważyć nawet zmianę swojego kształtu twarzy spowodowaną rozbudową mięśni żuchwy.

Najbardziej niebezpiecznym dla zdrowia skutkiem mocnego zaciskania zębów jest stan zapalny miazgi. Dochodzi do niego przy daleko posuniętym uszkodzeniu szkliwa i przedostania się szkodliwych drobnoustrojów w głąb zęba. Ostatecznie może dojść nawet do całkowitego obumarcia miazgi. Jest to stan bardzo bolesny i trudny do wyleczenia. Przyczyny ścierania zębów mogą też wpłynąć na zmianę ich ustawienia oraz zwiększają ryzyko wypadania zębów.

Jak zapobiegać nadmiernemu ścieraniu zębów?

Istnieje szereg różnych sposobów leczenia ścierania zębów i przeciwdziałania pogłębiania się tego problemu. Po postawieniu diagnozy, stomatolog może zalecić ci jedną lub kilka spośród poniższych metod:

• szyna relaksacyjna – jest to specjalna nakładka na zęby stosowana podczas snu. Jej zadaniem jest fizyczne uniemożliwienie ocieranie się o siebie zębom. Wpływa ona także korzystnie na podwyższenie wysokości zwarcia i rozluźnienie mięśni żuchwy;
• deprogramator – to rodzaj zdejmowanego aparatu ortodontycznego, który nosi się przeważnie przez około 1-3 tygodni. Ma on na celu wpłynięcie na pamięć mięśniową w taki sposób, by rozluźnić szczękę i nie doprowadzać do nadmiernego zaciskania zębów;
• botoks – jest to świetne rozwiązanie dla osób, które oczekują szybkich efektów i nie chcą nosić jakichkolwiek nakładek. Wstrzyknięcie botoksu jest praktycznie bezbolesne. Pierwsze efekty pojawiają się już po kilku dniach i utrzymują do pół roku;
• odbudowa estetyczna zębów – stosuje się ją na mocno uszkodzone zęby. W ramach odbudowy dentysta może zastosować bonding, licówki porcelanowe, klasyczne wypełnienie, nakładki typu inlay lub onlay, korony protetyczne;
• leczenie ortodontyczne – stosowane wówczas, gdy do ścierania zębów dochodzi na skutek wrodzonych lub nabytych wad zgryzu. Zmiana ustawienia poszczególnych zębów i całej szczęki może całkowicie wyeliminować problem.

Pamiętaj, że przy leczeniu ścierania zębów nie wystarczy zadbać tylko o widoczne zęby przednie, ale też boczne i tylnie. Tylko wtedy cały skomplikowany mechanizm żucia może działać prawidłowo i zachować swoje zdrowie. Powyższe metody leczenia warto wspomóc domowymi sposobami, takimi jak dbałość o higienę, prawidłowa dieta i ćwiczenia rozluźniające lub poprawiające mobilność szczęki.

Ścieranie zębów to problem nie tylko natury estetycznej, ale też zdrowotnej. Skutki takiego stanu mogą być bardzo poważne i trudne do wyleczenia. Dlatego należy reagować od razu po zauważeniu pierwszych objawów nadmiernego zaciskania szczęki. Zgłoś się do lekarza stomatologa, który na podstawie wcześniejszych badań diagnostycznych zaleci ci właściwy dla twojej sytuacji proces leczenia.

• Rozluźnij się! Poznaj ćwiczenia na bruksizm i uwolnij się od zgrzytania zębami
• Zaciskanie zębów – nie zawsze wina bruksizmu. Jak leczyć mimowolne zaciskanie szczęk?
• Szyna relaksacyjna w leczeniu bruksizmu i zgrzytania zębami – rodzaje szyn
• Boczne przemieszczenie żuchwy – przyczyny, rodzaje i korekta
• Bruksizm – niebezpieczne dla zdrowia zgrzytanie zębami i zaciskanie szczęki. Jak leczyć ten nawyk?
• Szczękościsk – przyczyny i leczenie. Jak rozpoznać objawy szczękościsku, by odpowiednio zareagować?
• Mioterapia, czyli ćwiczenia mięśniowe na prawidłowy zgryz